YIRINGLI MEDIASTENITNING RIVOJLANISH SABABLARI VA MEXANIZMLARI.

Abstract

Mediastin to'qimalarining yallig'lanishi - mediastinit - polietiologik kasallik bo'lib, uni davolashda shifokorlar hal qilish qiyin bo'lgan muammolarga duch kelishadi. Ko'p sonli xilma-xil kasalliklar, diagnostik tadqiqotlar, terapevtik manipulyatsiyalar, bo'yin, ko'krak va qorin bo'shlig'i a'zolaridagi operatsiyalarning asoratlari sifatida yuzaga keladigan mediastinit umumiy, torakal va kardiojarrohlar, stomatologlar, otorinolaringologlar, endoskopistlar boshqa mutaxassisliklar shifokorlari amaliyotida paydo bo'lishi mumkin. ,. (2,5).To`sh orti bo'shliqda xo'ppoz borligini tan olgan birinchi shifokor Galen (miloddan avvalgi 160 yil). Ko‘krak qafasining to‘mtoq jarohatidan keyin mediastinit rivojlangan yigitning sternatomiyasini o‘tkazdi. Mediastinda xo'ppozlarning rivojlanishi mumkinligi haqidagi ko'rsatkichlar boshqa antik mualliflar, xususan, Abu-Ali ibn-Sino va Baronio asarlarida ham uchraydi (7,8). Avenzoir "mediastinit" atamasini kiritdi va bu kasallikning bir qator belgilarini keltirdi. Boyer birinchi bo'lib retrosternal xo'ppozning klinik ko'rinishini ko'proq yoki kamroq aniq tasvirlab bergan. (1,4). N.I. Pirogov to`sh orti to'qimalarining yiringli yallaiglanish haqidagi g'oyalarni rivojlantirishga katta hissa qo'shgan. U mediastinal to'qimalarning yiringli yallig'lanishining ikkita shaklini aniqladi - xo'ppoz va flegmona. N.I. Pirogov infektsiyaning mediastinga kirishining mumkin bo'lgan yo'llarini ko'rsatdi: ikkinchisining yorilishi bilan qizilo'ngachdan; jarohatlar tufayli, ayniqsa, o'q yoki boshqa begona jismlar mediastinada bo'lsa; va bo'yinning hujayra bo'shliqlaridan yiringli jarayonning tarqalishi bilan (3,6).Ammo shuni e'tirof etish kerakki, mediastindagi yiringli jarayonlarning kechish xususiyatlarini tushunish uchun eng muhim masala bo'yicha turli mualliflarning ma'lumotlari - mediastinning fassial shakllanishlarining tarkibiy xususiyatlari to'g'risida - juda ziddiyatli bo'lib qoldi.. Jarrohlik davolash tamoyillarini shakllantirishning boshlanishi 1888 yilga to'g'ri keladi, bunda Sankt-Peterburg harbiy tibbiyot akademiyasining professori I.I. Nasilov (11) dunyoda birinchi bo'lib orqa mediastinga dorsal yondashuvni taklif qildi, bu ushbu sohadagi yiringli yallig'lanish jarayonlarini davolash uchun foydalanish imkoniyatini ko'rsatdi. Ular ko'rib chiqilayotgan muammoga XX asrning 10-20-yillarida ko'proq e'tibor berishni boshladilar.