“COVID-19 билан касалланган ҳомиладор аёлларда фeтоплацeнтар дисфункцияни ташхислаш, прогнозлаш, даволаш ва профилактикаси

Abstract

Фетоплацентар дисфункция ҳомиладорлик пайтида юзага келиши мумкин бўлган энг жиддий асоратлардан биридир. Агар бунга COVID-19 касаллиги қўшилса, вазият янада хавфли тус олади. COVID-19нинг фетоплацентар функцияга таъсирини ўрганиш тиббиётда долзарб мавзудир, чунки касаллик она ва бола учун жиддий асоратларни келтириб чиқариши мумкин. Шу нуқтаи назардан, COVID-19 билан касалланган ҳомиладор аёлларда фетоплацентар дисфункция асосида қандай механизмлар ётишини ва уни қандай олдини олиш мумкинлигини тушуниш муҳимдир. COVID-19 пандемияси билан боғлиқ ҳолда, кўпроқ тадқиқотлар ҳомиладор аёлларда касалликнинг оқибатларини ўрганишга бағишланган. COVID-19 билан касалланган ҳомиладор оналар дуч келадиган энг жиддий муаммолардан бири бу фетоплацентар дисфункциядир. Бу муаммо она ва боланинг саломатлиги учун хавфли оқибатларга олиб келиши мумкин. Фетоплацентар дисфункция (ФПД) ҳомиладорликнинг энг жиддий асоратларидан бири бўлиб, эрта туғилишга, ҳомила ривожланишининг чегараланишига ва бошқа жиддий асоратларга олиб келиши мумкин. Тадқиқотлар шуни кўрсатадики, COVID-19 билан касалланган ҳомиладор аёлларда фетоплацентар дисфункцияни ривожланиш хавфи, коронавирус билан касалланмаган аёлларга қараганда юқори. Бу ҳомиланинг нотўғри озиқланишига, ўсишнинг ортда қолишига, кислород етишмаслигига, ўлик туғилишга ва бошқа жиддий асоратларга олиб келиши мумкин. Бироқ, COVID-19да фетоплацентар дисфункцияга олиб келадиган механизмлар ҳали тўлиқ тушунарсиз. Баъзи тадқиқотлар плацентанинг микроциркуляцияси бузилганлигини, унинг тузилиши ва функциясининг ўзгаришини кўрсатади, бу ҳомилага кислород ва озуқа моддаларининг оқимини чеклашга олиб келиши мумкин. COVID-19 билан касалланган ҳомиладор аёлларда фетоплацентар дисфункциянинг олдини олиш ва даволашда акушер-гинекологлар ва вирусологларнинг яқин ҳамкорликда ишлашлари зарур.