Семизлик билан кечувчи тизза бўғими остеоартритининг клиник кечишига коронавирус (CОVID-19) инфекциясининг таъсири

Abstract

Бугунги кунда коронавирус (CОVID-19) асоратлари жуда ҳам кўп бўлмоқда ва шуни таъкидлаб ўтиш жоизки бу касаллик семиз инсонларда оғир кечаётганлиги, турли оғир асоратлар қолдираётганлиги, шунингдек бўғимлардаги мавжуд касалликларни кучайтириб юбораётканлиги долзарб муоммолардан бири бўлиб қолмоқда. Мақолада коронавирус (CОVID-19) инфекциясига чалинган беморларда семизлик ва остеоартрит ўртасидаги муносабатлар кўриб чиқилган. Семизликнинг коронавирус инфекциясидан кейин остеоартритнинг тез ривожланишига ёрдам берадиган ва беморларнинг ҳаёт сифатини пасайишига олиб келадиган сабабларини тавсифланган. CОVID-19 билан касаллангандан кейин адипокинлар ва яллиғланишга қарши цитокинларнинг(интерлейкин-6) кўпайиши қўшма шикастланишга ва ОА ривожланишига ёрдам беради. Энг яхши маълум бўлган адипокинлар, яни лептин ва адипонектин рецепторлари бўғим ҳужайраларининг ҳар хил турларида, жумладан субхондрал остеобластлар, хондроцитлар ва синовиоцитларда мавжуд. Адипонектин концентрациясига қараб ҳам катаболик, ҳам анаболик рол ўйнайди. Бу адипокин матрицали металлопротеиназаларнинг экспрессиясини оширади, паст концентрацияларда эса хондроцитлар пролиферацияси ва протеогликан ишлаб чиқарилиши кузатилади. Хулоса шуки адипокинлар паст концентрацияда бўғим учун фойдали, аммо коронавирус инфекциясига чалинган беморларда унинг миқдори ошиб кетади бу эса бўғим учун фаолияти учун акс таъсир қилади ва остеартроз ривожланишини оширади.